Relacja/Model build - PZL S-4 Kania 3 (Orlik 9/2017) Część VI/Part VI

Jak wiecie, pierwsze podejście do sklejenia skrzydeł zakończyło się niepowodzeniem. Poszycie lewego płata kompletnie mi się nie udało, musiałem zamówić nową wycinankę żeby mieć części na wymianę. Taka porażka zawsze deprymuje i zniechęca do dalszego klejenia, ale tym razem dobrze sobie z tym poradziłem. Odłożyłem skrzydła na bok i skleiłem wszystko, co poza nimi zostało do końca budowy. Wrażenia z klejenia tych elementów były świetne i moje morale się podbudowało. Pełen zapału przystąpiłem do drugiego podejścia do skrzydeł.

As you know, the first approach to assemble the wings was unsuccessful. I failed in covering the left wing with the skin. I had to order a new cutout to get parts to be replaced. Such a defeat always depresses and discourages to further construction, but this time I did it well. I put wings aside and build everything that remained until the end of construction. The impressions from glueing these elements were great and my morale was boosted. Full of enthusiasm I started the second approach to the wings.

Wypadałoby zacząć od tego, że skrzydła w tym projekcie są bardzo skomplikowaną konstrukcją. Szkielet jest mocno rozbudowany i składa się z wielu różnorodnych elementów. Przygotowanie wszystkich żeberek jest bardzo pracochłonne, a precyzja ich wykonania może mieć decydujący wpływ na efekt końcowym. Razem jest ich 20 sztuk, połowa z nich to części składające się z kilku warstw, których kształt delikatnie się od siebie różni, uwzględniając zagłębienia na paski łączące, wpusty na dźwigary itd. Szczególnie trzeba uważać na to, żeby nadruki po obu stronach nie rozjechały się względem siebie, dlatego zamiast zginać te elementy na pół i sklejać, wycinałem wszystkie osobno i dopiero wtedy sklejałem.

It is worth to mention the fact that the wings in this design are a very complicated structure. The framework is very extensive and consists of many different elements. Preparation of all ribs is a very labour-intensive task. The precision of their workmanship can have a decisive impact on the final result. There are 20 pieces in total, half of them are parts consisting of several layers, the shape of which slightly differs from each other. Some of them have extra places planned for connecting strips, holes for struts, etc. I had to pay attention that the prints on both sides do not diverge relative to each other, so instead of bending these elements in half and glueing, I cut them all apart and only then glued.

Ten projekt nie pozostawia dużej granicy błędu o czym przekonałem się boleśnie przy lewym skrzydle. Jego klejenie skończyło się porażką, bo gdzieś pozwoliłem sobie na zbyt dużo niedokładności. Nie jestem do końca pewien gdzie popełniłem błąd - najprawdopodobniej nieprecyzyjnie umieściłem paski łączące, które klejone do szkieletu wyznaczają położenie cz. 56 i 57 będących poszyciem skrzydła. Możliwe, że niedokładnie oszlifowałem żeberka, co spowodowało powstanie nierówności. Inną prawdopodobną przyczyną było przedwczesne odcięcie powierzchni klapy na cz.57 co mogło spowodować niepoprawne uformowanie tej części. Przymiarki na sucho zapowiadały pomyślny przebieg klejenia, ale niestety z klejem wyszło już inaczej. Krawędzie poszyć cz.56 i 57 nie zgrały się na górnej powierzchni płata, nieco rozjechały mi się litery na spodzie. Rozpoczęły się dramatyczne próby odklejania cz. 56, które szybko zakończyły się uszkodzeniem poszycia. Wtedy nie było już co ratować. Drugie podejście do budowy skrzydeł zacząłem od przeanalizowania błędów i wyciągnięcia wniosków. Postanowiłem spróbować sił na prawym skrzydle, do którego miałem wcześniej przygotowany szkielet i poszycie. Bez obaw o efekt, bo miałem przecież jeszcze jeden komplet z nowego zeszytu. Jeżeli by się udało, musiałbym zrobić wszystko od nowa tylko po lewej stronie.

This project leaves no big error limit, which I learned painfully on the left wing. His glueing ended in failure because I allowed myself too much inaccuracy somewhere. I am not sure where I made the mistake - I most likely placed the connecting strips imprecisely, which glued to the framework, determined the position of the part. 56 and 57 being the covering of the wing. It is possible that I did not thoroughly grind the ribs, which caused unevenness. Another possible reason was the premature cutting off of the flap surface from part 57 which could cause incorrect forming of this part. Dry fittings announced a successful glueing, but unfortunately, with the glue came out differently. The edges of the covers, parts 56 and 57, did not merge on the upper surface of the wing, the letters on the bottom slightly diverged. Dramatic attempts to peel off began. 56, which quickly resulted in damage to the plating. Then there was nothing to save. I started my second approach of building wings by analyzing errors and drawing conclusions. I decided to try my hand at the right wing, for which I had a skeleton and sheathing prepared. No worries about the effect, because I had another set from a new cutout. If it worked, I would have to do everything again only on the left side.

Z największą precyzją jaką umiem wyszlifowałem szkielet, przymierzyłem paski łączące, uformowałem poszycia. Przymiarek nie było końca, złożyłem wszystko z taśmą maskującą na sucho. Wziąłem pod uwagę wszystkie możliwe punkty odniesienia poza paskami łączącymi, np. otwór pod zastrzał. Będąc już pewnym, że poszycia mają odpowiedni kształt, odciąłem powierzchnię klapy od cz.57. W ten sposób uzyskałem jeszcze jeden punkt odniesienia na dolnej powierzchni - dolną krawędź skrzydła opierającą się na dźwigarze W60. Wcześniej zastanawiałem się nad wycięciem powierzchni klapy po sklejeniu jako tzw. WPS, ale po konsultacji z Wojtkiem zrezygnowałem z tego pomysłu.

With the greatest precision I know, I sanded the framework, tried on the connecting strips, and formed the plating. The fitting was endless, I put everything together with the masking tape. I took into account all possible reference points except connecting strips, e.g. hole planned for the strut. Being sure that the covers had the right shape, I cut off the flap surface from part 57. This way, I obtained another reference point on the lower surface - the bottom edge of the wing resting on the W60 girder. Earlier I was thinking about cutting out the flap surface after glueing as so-called WPS (wyciąć po sklejeniu - cut after glueing), but after consulting with Wojtek I gave up this idea.

Nadszedł moment próby z ostrą amunicją, tym razem zamiast żółtej taśmy klej, butapren i BCG. Udało się. W stosunku do lewej strony udało mi się poprawić wszystkie błędy. Może jedynie krawędź łączenia pociemniała nieco od kleju (jasne fragmenty nie były retuszowane), ale za to jest gładka i równa na całej długości. Wszystkie punkty odniesienia na szkielecie i paskach łączących zgrały się z tymi na poszyciu skrzydła, litery kodowe są w jednej linii.

The moment of trial with "live ammunition" has arrived, this time instead of yellow masking tape I used glue - butaprene and BCG.  In relation to the left side, I was able to correct all errors. Maybe only the edge of the connection darkened slightly from the glue (bright fragments were not retouched), but it is smooth and even over the entire length. All reference points on the framework and the connecting strips have corresponded with the points marked on the wing covering, the code letters are in one line.

Krawędź natarcia skrzydła Kani posiada na odcinku odpowiadającym rozpiętości lotek stałe skrzela. Nie są to ruchome sloty, choć można odnieść takie wrażenie. Podszedłem do nich z lekkim strachem, ale ich konstrukcja okazała się całkiem łatwa. Obawiałem się, że napotkam trudności przy ich montażu, ale kompletnie niepotrzebnie.

The leading edge of Kania's wing has a leading-edge slot on the section corresponding to the aileron span. They are not movable slots, although you can get such an impression. I approached to build them with a little bit of fear, but their design turned out to be quite easy. I was afraid that I would encounter difficulties in installing them but completely unnecessarily.

Następnie zabrałem się za lewe skrzydło.Tutaj musiałem wszystko zrobić od nowa, a więc podkleić elementy na karton, zacaponować arkusz z poszyciem, wyciąć wręgi itd. Dołożyłem wszelkich starań, aby szkielet był sklejony perfekcyjnie i twierdzę, że tak mi wyszedł. Korzystając z doświadczeń wyniesionych z budowy prawego płata i nieudanego pierwszego podejścia do lewego, oszlifowałem szkielet i umieściłem paski łączące. Ich poprawne umieszczenie jest kluczowe dla efektu. Następnym krokiem było uformowanie poszyć cz. 56 i 57. Tym razem, podobnie jak po prawej stronie, powierzchnię klapy z cz. 57 odcinałem dopiero po uformowaniu kształtu poszycia. To jest także kluczowe dla końcowego sukcesu. Potwierdzeniem, że szkielet jest sklejony poprawnie, a poszycia uformowane jak należy był moment połączenia tych elementów ze sobą - wyszło od razu, bez najmniejszych oporów i konieczności poprawek. Z tego wszystkiego płynie jeden prosty wniosek - te skrzydła można skleić jedynie stosując się bezwzględnie do opisu budowy i zachowując najwyższe standardy precyzji . W przeciwnym razie trzeba przejść taką drogę jaką opisałem powyżej.

Then I started to build the left wing one more time. Here I had to do everything again, so I glued the framework elements on the cardboard, impregnate the sheet with the sheathing, cut the frames, etc. I made every effort to ensure that the framework was glued perfectly and I think that it came out like that. Using the experience gained from the construction of the right wing and the unsuccessful first approach to the left, I sanded the framework and placed the connecting strips. Their correct placement is crucial for the effect. The next step was forming the skins 56 and 57. This time, just like on the right, I cut off the flap surface from part 57 only after forming the shape of the plating. It is also crucial for final success. Confirmation that the framework built correctly and the plating was formed as it should be, came when these elements were put together - it fit immediately, without any resistance and no corrections needed. From all this comes one simple conclusion - these wings can be built only by strictly adhering to the instructions and the highest standards of precision. Otherwise, you have to follow the path described above.

W międzyczasie przygotowałem sobie zastrzały, klapy i lotki. Tutaj nie ma co się za dużo rozpisywać, to były stosunkowo proste elementy. Na jednym ze zdjęć pokazałem sposób formowania zastrzałów na metalowej linijce - mocno zwilżone elementy zagiąłem na jej krawędzi i przymocowałem taśmą. Dzięki temu są proste jak strzała.

In the meantime, I prepared struts, flaps and ailerons. There is not much to write about it here, these were relatively simple elements. In one of the photos I showed how to form struts on a metal ruler - I moistened the wetted elements on its edge and attached it with tape. Thanks to this, they are straight as an arrow.

W końcu nadszedł długo oczekiwany moment montażu skrzydeł. Co ciekawe i warte wspomnienia - skrzydła nasunięte na druty wystające z piramidki trzymają się same, bez konieczności podpierania zastrzałami. Zrobiło to na mnie spore wrażenie. Dzięki temu montaż całości był stosunkowo prosty. Napotkałem tylko jeden problem, wynikający zapewne z popełnionego gdzieś wcześniej błędu - po wstępnym zamocowaniu zastrzałów lewe skrzydło miało większy wznios niż prawe, musiałem nieco skorygować jeden z zastrzałów tak, aby zachować właściwą geometrię. Koniec końców, montaż skrzydeł zakończył się sukcesem.

Finally, the long-awaited moment of wings assembly came. Interestingly and worth mentioning - the wings slid on the wires sticking out of the pyramid keep on their own, without having to be supported by struts. It impressed me a lot. In consequence, the assembly was relatively easy. I encountered only one problem, probably resulting from a mistake made somewhere before - after the initial fastening of the struts, the left wing had a greater lift than the right, I had to correct one of the struts slightly to maintain the correct geometry. In the end, the installation of the wings was successful.

Do finału budowy zostało już tylko zamontowanie przygotowanych wcześniej lotek i klap - te zdecydowałem się umieścić w pozycji do startu (12 stopni). Drugą opcją było ustawienie ich pod kątem 60 stopni do lądowania, ale to za bardzo zaburzało mi sylwetkę modelu. Po wklejeniu klap i lotek zabrałem się za uzupełnienie kilku pozostałych drobiazgów - świateł pozycyjnych (wykonane jak zwykle z kleju introligatorskiego), lusterka wstecznego (imitację szkła wykonałem z folii aluminiowej), dyszy Venturi'ego, rurki Pitot'a oraz kilku drobnych elementów, które z racji swoich rozmiarów rozmyślnie zostawiłem na koniec. Na tym etapie przygotowałem też wiatrochrony. Tutaj odkryłem jeszcze błąd w instrukcji, na rysunku montażowym nr 24 źle oznaczone są imitacje szyb wiatrochronów, jest po prostu na odwrót. Tam gdzie SZ2 powinno być SZ3, ponadto zamiast 50-a powinno być 52-a.

The assembly of the ailerons and flaps prepared beforehand were the last parts of this model build. I decided to put flaps in the starting position (12 degrees). The second option was to set them at an angle of 60 degrees for landing, but it disturbed the silhouette of the plane too much. After attaching the flaps and ailerons, I started to make complete the other small things - position lights (made of bookbinding glue as usual), rearview mirror (imitation of glass made of aluminium foil), Venturi nozzle, Pitot tube. I deliberately left these small elements for the end because of the size. At this stage I also prepared windscreens. Here I discovered an error in the instructions, in the assembly drawing No. 24 the imitations of windscreens are incorrectly marked, it is just the opposite. Instead of SZ2, there should be SZ3, moreover than 50 should be 52.

Korzystając z pięknej i słonecznej pogody polakierowałem model według sprawdzonej metody - warstwy lakieru błyszczącego w sprayu Tamiya TS-13 oraz później matowego Tamiya TS-80. Po wyschnięciu lakierów dokleiłem przygotowane wcześniej szyby wiatrochronów i tym sposobem po nieco ponad trzech miesiącach od wbicia skalpela w karton model Kani został ukończony.

Taking advantage of the beautiful and sunny weather, I varnished the model according to a proven method - a layer of glossy varnish spray Tamiya TS-13 and later matte Tamiya TS-80. After the varnish has dried, I added previously prepared windscreens and in this way, just over three months after the scalpel was inserted into the carton, the Kania's model was completed.

Na zakończenie tej relacji chciałbym podziękować Wojtkowi za to, że zachęcił mnie do sklejenia tego modelu. Choć momentami był piekielnie trudny i dał nieco w kość, jego budowa sprawiła mi wiele radości i satysfakcja z jego ukończenia jest ogromna. Poza tym, klejenie tego modelu poszerzyło znacznie moje modelarskie horyzonty i wywołało małą rewolucję na moim warsztacie. W końcu to pierwszy cywilny samolot, którego model zbudowałem. Gdyby nie budowa "Kani" nie  skleiłbym też swojego pierwszego szybowca, czyli Bociana, którego zaprezentowałem wam niedawno. Oba modele spotkają się wkrótce na wspólnej podstawce, tak jak sobie to zaplanowałem. W pierwszej kolejności pojawi się jednak galeria zdjęć samej Kani. Do zobaczenia!

At the end of this relationship, I would like to thank Wojtek for encouraging me to glue this model. Although at times it was extremely difficult and gave a bit to the bone, its construction gave me a lot of joy and satisfaction because of its completion is enormous. In addition, building this model significantly broadened my modelling horizons and caused a small revolution in my workshop. After all, this is the first civil aircraft I built. If it wasn't for the construction of "Kania" I wouldn't glue my first glider - Stork, which I presented to you recently. Both models will soon meet on a common diorama, as I planned. However, in the first place, a photo gallery of Kania will appear. See you soon!