Technika - kształtowanie krawędzi natarcia skrzydeł

Przy okazji robienia skrzydeł do Tiger Moth'a postanowiłem stworzyć mini poradnik opisujący sposób kształtowania krawędzi natarcia. Jest to jedno z trudniejszych zagadnień przy budowie kartonowego samolotu - bardzo łatwo popełnić tutaj błąd, który może niekorzystnie odbić się na wyglądzie gotowego modelu. Trochę już o tym pisałem przy okazji relacji z Bf-109 E-4/n, ale stwierdziłem, że warto poświęcić temu tematowi więcej uwagi.

Krawędź natarcia, najprościej ujmując, jest przednią krawędzią skrzydła. Kształt przekroju skrzydła to tzw. lotniczy profil. Dzięki niemu powietrze opływające skrzydło wytwarza siłę nośną.

Tak jak wspomniałem, uformowanie prawidłowo krawędzi natarcia jest trudne. Wymaga sporo cierpliwości, należy także poświęcić temu trochę czasu. Zdecydowanie niewskazany jest pośpiech (to akurat dotyczy wszystkiego co z modelarstwem związane). Trudność w wykonaniu tego elementu wynika z materiału - karton zgięty zbyt energicznie, bez uprzedniego formowania bądź zbyt silnie pozałamuje się i krawędź nie będzie ani równa, ani opływowa. Dlatego należy robić to stopniowo i bardzo, bardzo powoli.

Zanim przejdę do meritum jeszcze jedna uwaga. Modele drukowane są na różnych rodzajach kartonów, są miękkie i elastyczne, ale można także trafić na sztywny i łamliwy co znacznie utrudnia sprawę. Karton, na którym wydrukowane jest skrzydło, które będę kształtował jest bardzo łamliwy. Zaleca się przed przystąpieniem do klejenia modelu zaimpregnowanie kartonu, to może ułatwić nieco sprawę. W tym przypadku impregnowałem rozcieńczonym lakierem nitro.

W pierwszej kolejności wycinamy i sklejamy szkielety płatów:

Potem wycinamy poszycie skrzydła:

Wycięte poszycie zaczynamy formować np. na krawędzi stołu (może być też parapet czy inna krawędź o gładkiej powierzchni. Należy to robić powoli i stopniowo zaginać krawędź mocniej:

Po chwili uzyskałem coś takiego:

Ten etap formowania pokazuje poniższy filmik:

Teraz czas na zastosowanie nietypowego narzędzia - pustej rolki po papierze toaletowym. Wstępnie uformowane poszycie wkładam na jakiś czas do środka. Oczywiście nie będzie to możliwe w przypadku wszystkich skrzydeł, tylko przy samolotach średniej wielkości tak jak ten. W przypadku większych trzeba poszukać czegoś innego :)

Jak już trochę tak poleżą przechodzę do kolejnego etapu. Żeby krawędź łatwiej się zagięła należy ją delikatnie nawilżyć. W omawianym przypadku stosuję pędzelek i kranówkę. Można użyć też popularnej "śliny modelarskiej" :-) Ważne żeby nie przesadzić i jedynie nawilżyć krawędź od środka. Jeżeli przedobrzymy poszycie może się pomarszczyć, pozałamywać albo co gorsza przerwać przy dalszym formowaniu. 

Filmik:

Po uformowaniu znowu wkładam w rolkę, niech sobie przeschną. 

Zbliżamy się do finału. Czas nadać poszyciu taki kształt jaki wyznacza nam szkielet skrzydła. W tym przypadku skrzydło jest bardzo wąskie i lekko wklęsłe od spodu.

Znowu przydadzą się niekonwencjonalne narzędzia. Długie śrubokręty, antena od radia, szczytówka od wędki...Generalnie musi to być coś wystarczająco długiego, cienkiego, sztywnego i o okrągłym przekroju. Na takim narzędziu formujemy dalej krawędź. Można znowu pomóc sobie poprzez zwilżenie od wewnątrz. 

Filmik:

Poszycie zakładam teraz na skrzydło, scalam te elementy tymczasowo za pomocą gumek i odkładam na  trochę żeby się uleżało.

                             

Po paru godzinach zdjąłem gumki ze skrzydła. Poszycie zachowuje odpowiedni kształt i można je teraz z łatwością nakleić na szkielet. 

Dokleiłem końcówki i skrzydełka gotowe. Ich dalsze losy będą przedstawione w kolejnej części relacji z budowy DH-82A "Tiger Moth".

A na koniec inne zdjęcia skrzydełek wykonanych tą samą metodą:

Ki-84 Hayate:

Bf-109 E-4/n

Junkers Ju-52/3m